تلفات غیر معمول زنبورهای عسل در شمال غرب کشور
در یک اتفاق نادر، جمعیت انبوهی از زنبورهای عسل در مناطق غرب و شمال غرب کشور به دلیل نامعلوم در حال تلف شدن هستند.
گزارش های دریافتی در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و کردستان حاکی از آن است که تلفات غیر معمول کلونی های زنبورهای عسل در این استان ها که از هفته گذشته آغاز شده است تاکنون خسارات مالی زیادی به بخش زنبورداری این مناطق وارد کرده است .
در حالی که سازمان های جهاد کشاورزی و دامپزشکی در استان های یاد شده با تشکیل گروه های کارشناسی به صورت ویژه در حال بررسی دلایل این عارضه هستند، اما تاکنون دلیل قطعی علمی برای توجیه این پدیده غیرعادی ارائه نشده است .
در این میان برخی از کارشناسان کشاورزی عقیده دارند این پدیده یک اپیدمی شایع در میان کشورهای تولید کننده عسل در جهان است.
برخی کارشناسان و متخصصان نیز نبود بهداشت ونظارت های دوره ای را دلیل اصلی تلفات غیرمعمول یادشده اعلام کرده و می افزایند: در کشورهای صنعتی زنبورهای کلونی ها به احتمال زیاد به دلیل افزایش بیش از حد امواج مخابراتی و رادیویی قادر به پیداکردن راه بازگشت به کلونی نیستند،ولی درکشورما عامل تلفات راه گم کردن نیست بلکه رعایت نکردن بهداشت در کلونی ها و نیز رعایت نکردن برخی نکات اولیه دراین صنعت از سوی دامداران و کشاورزان است.
در این ارتباط، دکتر«محمد فرسی» مدیر گروه بهداشت و مبارزه با بیماری های زنبور عسل سازمان دامپزشکی کشور که برای انجام بازدیدهای دوره ای به استان های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل سفرکرده بود ، گفت: اگر زنبورداران به برخی فاکتورهای اساسی از جمله تهویه،تغذیه مناسب ومسائل پرورشی وعدم استفاده ازداروهای غیرمجاز توجه کافی داشته باشند، زمینه بروز بیماری درکلونی های زنبور عسل ازبین خواهدرفت. وی افزود:کندوداران می توانند باتعویض سالانه موم کندوها، محیط مناسبی را برای زندگی زنبورها فراهم کنند.
عارضه یا عامل اصلی تلفات در کلونی های زنبورعسل که از بهار امسال در مناطقی از کشور شایع شده، موجب می شود تازنبورها به صورت گروهی تلف شده یا پس از خروج از کندو هرگز به کلونی های خود بازنگردند.
? آذربایجان غربی
بروز تلفات سنگین در شمار زیادی از کندوهای زنبور عسل آذربایجان غربی موجب وارد آمدن خسارات بسیار به زنبورداران این استان شده است. طبق اخبار دریافتی ، مرگ و میر زنبورها درشهرستان های اشنویه، مهاباد و خوی، بیش از دیگر نقاط استان گزارش شده است.
در همین حال به گفته زنبورداران محلی ، چنین پدیده ای تاکنون در آذربایجان غربی مشاهده نشده بود، اما از چند روز گذشته به ناگهان جمعیت زنبورها به دلیل مرگ و میر غیر عادی آنها به شدت کاهش یافته است .
به اذعان زنبورداران قدیمی، از ابتدای شروع فصل بهار درصدی از جمعیت زنبورها در کندوها و یا پس از خروج از کندو، خود به خود تلف می شوند، اما این بار میزان تلفات بسیار غیرمعمول شده است . از سوی دیگر از اداره کل دامپزشکی آذربایجان غربی نیز خبر می رسد که کارشناسان این سازمان در نقاط مختلف استان، به دنبال مراجعات زنبورداران وبررسی نمونه های تلف شده ، دلایل مرگ و میر آنها را سرمازدگی ، بیماری ، کمبود غذا و عدم مراقبت لازم عنوان کرده اند.
« کامیار داهیم » مدیرکل دامپزشکی آذربایجان غربی با تأیید تلفات غیرمعمول درزنبورستان های اشنویه، مهاباد وخوی گفت: با انجام نمونه برداری های مختلف ازاین مناطق، سرمای شدید و طولانی شدن فصل زمستان و نیز رطوبت بالا در کندوها، علت اصلی تلفات زنبورهای عسل در استان گزارش شده است. وی همچنین فقر غذایی و سوء تغذیه زنبورها بر اثر سرمای طولانی را از دیگر عوامل این تلفات عنوان کرد.
مدیرکل دامپزشکی استان آذربایجان غربی اظهارداشت: افزون براین، تلفات در برخی از زنبورستان های استان نیز به دلیل وجود بیماری «نوزما» بوده که یک نوع بیماری انگلی غیرواگیری است و براثر فقرغذایی درکندوهای زنبورعسل ظاهر می شود. وی افزود: این که افراد اظهارنظرهایی درباره تأثیر امواج مطرح می کنند، درحد حدس و گمان است و تا زمانی که علت این تلفات مستند نباشد نمی تواند مبنایی برای تصمیم گیری باشد.
وی بی دقتی زنبورداران در نگهداری و پرورش زنبور عسل و دخالت افراد غیرحرفه ای در این کار را ازدیگر عوامل افزایش میزان تلفات روزهای اخیر در کندوهای زنبور عسل استان دانست و ادامه داد: داروهای یارانه ای مورد نیاز برای تقویت جمعیت زنبورها و کنترل بیماری نوزما در اختیار زنبورداران استان قرار گرفته است. در همین حال مدیر کل دامپزشکی آذربایجان غربی از توزیع56 هزار عدد انواع داروهای رایگان و یارانه ای میان زنبورداران این استان خبر داد .
کامیار داهیم افزود: این داروها به ارزش حدود 437میلیون ریال و بصورت ژل، نوار و پاکتی بوده که به منظور پیشگیری و کنترل بیماری های واگیر زنبور عسل ، در اختیار زنبورداران قرار گرفته است. وی گفت: به همین منظور سازمان دامپزشکی کشور بیش از 216میلیون ریال یارانه دارو به زنبورداران پرداخت کرده است.
استان آذربایجان غربی با برخورداری از 420هزار کلونی زنبور عسل و با تولید 7هزار و 900تن عسل در سال ، مقام نخست تولید عسل در کشور را دارد.
? اردبیل
بیش از50درصد کلونی های زنبور عسل استان اردبیل تلف شدند.
«هوشنگ صفوی» رئیس تعاونی زنبورداران استان اردبیل با بیان این مطلب اعلام کرد: هنوز علت قطعی این مرگ ومیرها مشخص نشده وموضوع از سوی کارشناسان دامپزشکی استان دردست مطالعه است. وی افزود: بیشتر این تلفات در زنبورستان های ساکن استان اتفاق افتاده و کلونی های زنبور مهاجر کمتر دچار تلفات و مرگ و میر شده اند.
وی تلفات حدود 20 درصد کلونی های زنبورعسل در دوره زمستان گذرانی را درحد انتظار و طبیعی دانست اما در عین حال تأکید کرد : تاکنون این میزان از مرگ ومیر وتلفات زنبور عسل در این استان بی سابقه بوده است.
وی مجموع کندوهای زنبورعسل دراستان را میان 100تا 120هزارکلونی اعلام کرد واظهارداشت: علت نوسان آماری تعداد کندوها کاهش و یا افزایش تعداد کلونی ها در اثر شرایط جوی و یا بروز برخی بیماری های زنبورداری است.
گفتنی است، اداره کل دامپزشکی استان هنوز علت مرگ و میر کلونی های زنبور عسل این استان را اعلام نکرده است اما «معرفت آذری» معاون امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در این رابطه گفت: بر اساس شواهد موجود و برآوردهای اولیه شرایط نامساعد آب و هوایی، بی دقتی زنبورداران در نگهداری زنبور عسل و دخالت افراد غیرحرفه ای در این امر، علت تلفات امسال تشخیص داده شده است.
وی افزود: تلفات امسال به علت شیوع نوعی بیماری به نام « نوزما » برودت هوا، نوسانات دمایی و بیدار شدن زود هنگام زنبورها از خواب زمستانی بیشتر به چشم می خورد.
وی اظهارداشت: تلفات امسال بیشتر درشهرستان مشگین شهر ودر زنبورستان های ساکن استان گزارش شده و حدود 10درصد کلونی های زنبور عسل استان دچار مرگ و میر شده اند.
شمار کندوهای مدرن استان اردبیل 114 هزار فقره و کندوهای بومی نیز حدود5 هزار کندو برآورد می شود که 99درصد عسل تولیدی زنبورداران استان از کندوهای مدرن برداشت می گردد.
سالانه بیش از یک هزار تن عسل در استان اردبیل تولید و در بازارهای مصرف داخلی و خارجی عرضه می شود. عسل تولیدی استان اردبیل در دامنه سبلان به سبب کیفیت محصول ازشهرت خاصی برخوردار است.
منبع:.aftabir